Jakie są podstawowe zasady dziedziczenia ustawowego?

Dziedziczenie to temat, który potrafi wzbudzić więcej emocji niż niejeden film sensacyjny. Gdy w grę wchodzą pieniądze, nieruchomości czy rodzinne pamiątki, nagle okazuje się, że to, co miało być oczywiste, wcale takim nie jest. A jeśli nie zostawiono testamentu? Wtedy do gry wkraczają przepisy prawa spadkowego, które regulują, kto i w jakiej kolejności otrzymuje spadek. Dlatego właśnie warto zrozumieć, jakie są podstawowe zasady dziedziczenia ustawowego, zanim życie zaskoczy nas mniej przyjemnym scenariuszem.

Kto dziedziczy w pierwszej kolejności?

Zgodnie z polskim Kodeksem cywilnym, gdy nie ma testamentu, dziedziczenie odbywa się według tzw. porządku ustawowego. W pierwszej kolejności spadek przypada najbliższej rodzinie zmarłego – dzieciom i małżonkowi. Jeśli zmarły miał dzieci, to właśnie one wraz z żyjącym współmałżonkiem dziedziczą majątek w równych częściach. Jednak małżonek nie może odziedziczyć mniej niż jedną czwartą całości, co jest formą zabezpieczenia jego sytuacji materialnej. To tylko pierwszy krok na drodze przez meandry prawa spadkowego.

Gdy dzieci brak – kto przejmuje spadek?

Jeśli zmarły nie pozostawił po sobie potomstwa, do dziedziczenia powołani zostają jego małżonek oraz rodzice. I znów – podstawowe zasady dziedziczenia ustawowego określają, że małżonek ma w takim przypadku prawo do połowy spadku, a druga połowa dzielona jest między matkę i ojca zmarłego. Gdy jedno z rodziców nie żyje, jego część przypada rodzeństwu spadkodawcy. Zdarza się też, że z braku bliskich krewnych dziedziczą dziadkowie, a w ostateczności – Skarb Państwa.

Dziedziczenie nie zawsze jest równe

To, co może być zaskakujące, to fakt, że w praktyce podział spadku bywa bardziej skomplikowany, niż mogłoby się wydawać. Wpływ mają na to nie tylko więzi rodzinne, ale też sytuacje takie jak przysposobienie, wcześniejsze przekazanie majątku czy nawet nieuregulowany rozwód. Dlatego jakie są podstawowe zasady dziedziczenia ustawowego to pytanie, na które warto szukać odpowiedzi, gdy tylko pojawiają się pierwsze wątpliwości.

Dlaczego warto znać zasady dziedziczenia?

Znajomość przepisów dotyczących dziedziczenia może uchronić przed wieloma nieporozumieniami i emocjonalnymi rozczarowaniami. Choć może się wydawać, że wszystko jest „jasne”, to w momencie śmierci bliskiej osoby okazuje się często, że formalności przytłaczają, a brak wiedzy może skutkować utratą praw, które komuś przysługiwały. Znając podstawowe zasady dziedziczenia ustawowego, łatwiej jest zrozumieć, na czym stoimy i jakie kroki można – lub trzeba – podjąć.

Podsumowanie

Śmierć bliskiej osoby to moment pełen emocji, który rzadko sprzyja podejmowaniu racjonalnych decyzji. Dlatego właśnie warto wcześniej zapoznać się z tym, jakie są podstawowe zasady dziedziczenia ustawowego, by w razie potrzeby móc działać świadomie i zgodnie z prawem. Prawo spadkowe nie musi być labiryntem bez wyjścia – wystarczy odrobina wiedzy, by móc przez nie przejść z większym spokojem i poczuciem kontroli nad sytuacją.

Więcej informacji na temat dziedziczenia ustawowego można znaleźć w artykule https://pragmatiq.pl/zmianawarty/jakie-sa-podstawowe-zasady-dziedziczenia-ustawowego/